Hiszpania kojarzy się nam wszystkim ze słonecznym rajem dla turystów, niezwykłą kulturą, wspaniałą kuchnią czy też uwielbianą w tym kraju piłką nożną. Jednakże Hiszpania skrywa także swoją drugie, mroczniejsze oblicze, które wiąże się z faszystowską dyktaturą Franco, i które do dnia dzisiejszego odbija piętno na życiu Hiszpanów. I właśnie o tych czasach oraz uwikłanych w nie losach zwykłych ludzi opowiada fascynująca powieść Ruty Sepetys pt. Fontanny milczenia. Miłość w cieniu dyktatury.

Fontanny milczenia – najnowsza powieść Ruty Sepetys

Madryt, rok 1957. To właśnie do tego miasta przybywa wraz z rodziną osiemnastoletni Daniel Matheson. Chłopak pragnie z jednej strony poznać ojczyznę swojej matki, z drugiej zaś cieszyć się pięknem tego słonecznego miejsca. Los sprawia, że poznaje on Anę Torres Moreno – młodą pokojówkę pracującą w hotelu, w którym się zatrzymał. Jednakże ta znajomość, a z czasem zrodzone uczucie, jak i również wykonane przez Daniela zdjęcia sprowadzą na oboje wielkie niebezpieczeństwo…

Zacznę od rzeczy niezwykle ważnej dla książki Fontanny milczenia – narodowości autorki, Ruty Septys. Otóż jest ona rodowitą Amerykanką, urodzoną w Michigan i mieszkającą obecnie w Nashville. Uwaga ta jest o tyle istotna, ponieważ nie znając tych faktów, mogłabym założyć się o wiele, iż opowieść tę stworzyła Hiszpanka. Jest jednak inaczej, wobec czego autorce tej należą się ogromne słowa uznania. Udało jej się uchwycić w tak piękny, prawdziwy i przekonujący sposób hiszpański klimat, sposób bycia i ducha przeszłości, bardzo trudnej i bolesnej dla mieszkańców tego kraju.

Wracając do samej powieści – składa się na nią znakomite połączenie literatury obyczajowej z burzliwą historią w tle. Z jednej strony mamy piękną relację o spotkaniu Daniela z Aną i wynikających z niego konsekwencjach. Z drugiej natomiast niezwykle realistyczny i mocny portret faszystowskiego terroru lat 50-tych i późniejszych czasów. I w tym miejscu pozwolę sobie na dygresję. Koszmar tamtych lat zrozumiemy w szczególny sposób właśnie my – polscy czytelnicy, gdyż historia Hiszpanii i naszej ojczyzny była w wielu aspektach bardzo podobną, równie gorzką.

Miłość w cieniu dyktatury

Interesująco przedstawia się konstrukcja tej opowieści. Mamy oczywiście główny tok relacji – losy młodego Amerykanina i młodej Hiszpanki, które na zawsze odmienią ich życie, przynosząc coś dobrego i pięknego, ale też nierzadko chwile wielkiego bólu oraz prawdę trudną do zaakceptowania. Jednocześnie jednak poszczególne rozdziały poprzedzone są fragmentami artykułów, książek i dokumentów przedstawiających polityczną i społeczną sytuację tamtych czasów. Ten zabieg pozwala nam je lepiej poznać i tym samym zrozumieć okoliczności ukazanych zdarzeń. Znajdziemy tu także wiele pobocznych, ale przy tym i ważnych wątków z udziałem bohaterów z drugiego planu.

Młodzi bohaterowie powieści Fontanny milczenia – Daniel i Ana, budzą w nas silne emocje, każąc obdarzyć ich sympatią, współczuciem, zrozumieniem. On jest bogatym, wolnym i tak naprawdę skazanym na szczęście chłopcem. Ona jest biedną, świadomą swojego gorzkiego losu i zarazem niezwykle skromną dziewczyną. Połączy ich los, wspólne przeznaczenie oraz echa przeszłości, wbrew wielu przeciwnościom. I muszę przyznać, że dawno nie spotkałam tak wyjątkowej, gdyż na wskroś prawdziwej pary głównych bohaterów.

Prawdziwym jest także wspominany tu wielokrotnie obraz ówczesnej Hiszpanii, który także przybiera wiele odmiennych obliczy. Jednym z nich jest spojrzenie turysty, syna Hiszpanki i człowieka, dla którego wszystko jest inne, interesujące, piękne. Drugim jest wizja Any, która w każdym calu kłóci się z obrazem Daniela, i która koncentruje się na faktach, prawdzie, realizmie. I wreszcie jest trzeci portret – ich wspólny, który wyłania się na stronach tej opowieści wraz z postępem lektury…

Książka Fontanny milczenia dla miłośników dobrej literatury

Fontanny milczenia to powieść dla bardzo szerokiego grona odbiorców. Znajdą tu dla siebie wiele dobrego miłośnicy poruszających historii o trudnej, wręcz zakazanej miłości. Także sympatycy historycznej literatury o najnowszych dziejach Europy, w których to Hiszpania dyktatury Franco odegrała tak ważną i zarazem niechlubną rolę. I wreszcie jest to idealna propozycja dla entuzjastów literackiego piękna w postaci języka, poetyckości słowa, plastyczności opisów i głębi wyrażania emocji. I można powiedzieć w tym miejscu, że to książka dla wszystkich miłośników dobrej literatury.

Spotkanie z powieścią Fontanny milczenia. Miłość w cieniu dyktatury stanowi dla nas niezwykły kontrast przyjemności i czytelniczej rozrywki z mocnymi i nierzadko bolesnymi odczuciami. Jednakże to zderzenie sprawia, że opisana tu historia jest tak barwną, ciekawą i intrygującą. Sięgnijcie po tę książkę i wybierzcie się za jej sprawą do Hiszpanii sprzed sześćdziesięciu lat. Poznajcie losy dwojga młodych osób, wobec których nie można przejść obojętnym…

Urszula Janiszyn,

I, po lekturze…