Wojna, która toczy się obecnie w Ukrainie, napawa smutkiem, bólem i strachem. To, czego doświadcza naród ukraiński – nazywając rzeczy po imieniu – jest po prostu bestialstwem. Ukraina jednak się nie poddaje, tak samo jak nie poddawała się od momentu stania się niepodległym państwem – co doskonale opisał w książce Czternasta od końca Mykoła Riabczuk.

Opowieści o współczesnej Ukrainie

Mykoła Riabczuk jest ukraińskim krytykiem literackim, eseistą, publicystą. W marcu 2022 roku został laureatem Narodowej Nagrody im. Tarasa Szewczenki, najważniejszego ukraińskiego wyróżnienia przyznawanego za osiągnięcia na polu kultury. Wśród jego tekstów, które dotychczas zostały wydane w Polsce, można wymienić m.in. Poprzednie życie (2018) oraz Ukraina. Syndrom postkolonialny (2015). W swoich tekstach przedstawia on głównie współczesny obraz Ukrainy wraz z tym, co jest dla niej najistotniejsze.

Jego najnowsza publikacja wydana w Polsce pt. Czternasta od końca. Opowieści o współczesnej Ukrainie to zbiór esejów, które pierwotnie opublikowano w nieco innej wersji, w Leksykonie nacjonalisty wydanym we Lwowie. Eseje te były pisane przez autora na przestrzeni ostatnich 15 lat i dotyczą bardzo różnych istotnych dla narodu ukraińskiego wydarzeń. Ukazują ukraińską politykę oraz odsłaniają kawałek historii współczesnej.

Eseje te pokazują, jak wiele do tej pory Ukraina przeszła, walcząc o swoją wolność, a także pozwalają ją lepiej zrozumieć. Możemy w nich przeczytać m.in. o relacjach polsko-ukraińskich, jak również o relacjach ukraińsko-ukraińskich. Czytamy także o tradycyjnym podziale na Ukraińców rosyjskojęzycznych i ukraińskojęzycznych, którzy niby stanowią jeden naród, choć jednak nie zawsze ze sobą się zgadzają.

Eseje Mykoły Riabczuka

Lektura tych esejów nie jest jednak lekka. Autor odwołuje się w nich często do historii – próbuje pokazać szerszy kontekst wydarzeń, które były istotne dla Ukrainy. Eseje, które można przeczytać w publikacji Czternasta od końca, są z bardzo różnych okresów. Wśród nich są np. takie teksty, które autor napisał w 2007 roku, choć są też takie z 2020 czy 2021 roku. Dlatego też lektura tych esejów wymaga od czytelnika dużego zaangażowania. Niekiedy nieznajomość wcześniejszych wydarzeń związanych z Ukrainą może utrudniać zrozumienie czytanych treści. Uważam jednak, że warto dać szansę tej publikacji, aby móc lepiej zrozumieć historię współczesną naszych wschodnich sąsiadów. A jeśli ktoś polityką interesuje się szczególnie, to publikacja Czternasta od końca jest dla niego zdecydowanie obowiązkowa i będzie cennym źródłem informacji.

Maria Żółty,

Między Brzegami