Książka Érica Fouassiera Duch Wikarego w tłumaczeniu Łukasza Müllera wydana w tym roku przez Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” jest drugim tomem serii „Biuro spraw tajemnych”. Jest to powieść kryminalno-historyczna, której akcja rozgrywa się w Paryżu w latach 30-tych XIX wieku. Éric Fouassier jest francuskim pisarzem o uznanym dorobku, który karierę literacką rozpoczął w 2005 roku wydając zbiór opowiadań, aby w 2009 opublikować pierwszą opowieść. W Polsce wydano dotychczas tylko dwie jego książki wchodzące w skład cyklu „Biuro spraw tajemnych”. Ciekawostką jest fakt, że Éric Fouassier jest także profesorem uniwersyteckim i farmaceutą i ma doktorat z prawa i farmacji.

Zarys fabuły

Głównym bohaterem powieści jest Valentin Verne, młody inspektor policji, który od kilku lat jest szefem Biura do spraw tajemnych w paryskiej prefekturze policji. Dzięki spadkowi jest osobą zamożną i pracę w policji traktuje raczej w kategoriach misji. Zajmuje się sprawami z gatunku „dziwnych” i „tajemniczych”, a dzięki sukcesom otrzymał wsparcie w postaci asystenta Isidore’a Lebraca. W Duchu Wikarego wspólnie rozwiązują dwie sprawy: sprawę d’Orval i sprawę Wikarego. Madame Mélanie d’Orval zgłosiła się z prośbą o zdemaskowanie oszusta, który podjął się nawiązania kontaktu ze zmarłą córką jej męża. Drugi wątek związany jest ze znaną czytelnikom pierwszego tomu postacią Wikarego. Tym razem nie tylko Valentin szuka Wikarego, ale ten okrutny przestępca wciąga inspektora w usłaną trupami grę. W tle wątków kryminalnych rozwija się romantyczne uczucie pomiędzy młodym inspektorem a aktorką Aglaé Marceau. To wszystko wspaniale osadzono w realiach życia społeczno-politycznego Paryża lat trzydziestych XIX wieku.

Barwne postacie

Éric Fouassier bardzo starannie opisał wygląd, stroje i cechy charakteru wszystkich swoich postaci. Postać Valentina Verne’a przypomina Sherlocka Holmesa. Podobnie jak on jest to postać charakterystyczna, indywidualista, samotnik, doskonale znający najnowsze zdobycze nauki, rozwiązujący zagadki metodą dedukcji i analizy. Mimo, że pracuje w prefekturze policji ma dużą swobodę działania i nierzadko działa na granicy prawa lub poza prawem. W swoich dochodzeniach stosuje niekonwencjonalne metody. Ma też swojego pomocnika-asystenta, który z ciekawością i zapałem uczy się od mistrza. Inne postacie, które odnajdujemy w powieści są równie ciekawe, złożone pod względem osobowości i charakteru, wielowymiarowe. Na uwagę zasługuje umiejętnie zastosowany kamuflaż niektórych postaci, autor pokazuje najpierw jedną stronę ich osobowości, by później odkryć ich mroczne sekrety. Éric Fouassier najwięcej uwagi poświęca przeżyciom Valentina Verne’a, a sposób w jaki je przedstawia oddaje całą głębię emocji i rozterek jakie bohater przeżywa.

Miejsca akcji w powieści Duch Wikarego

Z ogromną dbałością o szczegóły przedstawiono przestrzenie, w których rozgrywają się wydarzenia. Opisy te są tak szczegółowe, że z łatwością wyobrażamy sobie te miejsca przenosząc się na ulice Paryża. Razem z Valentinem Verne’em przemieszczamy się wąskimi zaułkami dzielnic biedoty poznając ich mieszkańców, zapuszczamy się w miejsca takie jak domy publiczne czy więzienia. Klimat epoki oddaje także język stosowany przez pisarza. Zarówno narracja jak i język dialogów w powieści Duch Wikarego utrzymany jest w stylu czasów, w których umieszona została akcja kryminału.

Wątek psychologiczny

Pod względem psychologicznym interesujący jest związek między głównym bohaterem a Wikarym. Z tekstu można się domyślić, że jako dziecko Valentin był więziony i być może wykorzystywany przez tego osobnika. Został uwolniony i otoczony opieką przez człowieka, który tropił Wikarego i został przez niego zamordowany. Mimo upływu wielu lat relacja pomiędzy Valentinem a Wikarym pozostaje bardzo silna. Verne czuje nienawiść, złość, ale i przerażenie w stosunku niego, a przestępca mści się za jego ucieczkę mordując bliskie mu osoby, ale nadal darzy go perwersyjnym uczuciem. Z jednej strony inspektor tropi bezwzględnego mordercę i prawdopodobnie pedofila, ale z drugiej jest to jego osobista vendetta, co powoduje duże zaangażowanie emocjonalne i chwilami wpływa destrukcyjnie na jego pracę policjanta.

XIX-wieczny świat przestępców i detektywów

Éric Fouassier napisał cykl „Biuro spraw tajemnych” w stylu klasycznego europejskiego kryminału. W książce Duch Wikarego przeniósł nas w XIX-wieczny świat przestępców i detektywów. Zdobycze nauki wkraczały wtedy w ten obszar pomagając w odkrywaniu sprawców różnych przestępstw. Dużo miejsca w swojej książce poświęca opisom miejsc i osób oraz analizom przeżyć głównego bohatera. Nie ma tu szybkiego tempa akcji, choć nie brakuje nagłych i niespodziewanych zwrotów. Podsuwane w trakcie lektury zagadki zachęcają czytelnika do snucia swoich domysłów. Styl autora jest specyficzny, oryginalny i dla niektórych może być nurzący. Ale żeby zrozumieć epokę, styl myślenia ludzi tamtego okresu, trzeba mentalnie przenieść się do niej. I to właśnie poprzez zastosowany język przekazu autor powieści zrobił. Jednocześnie możemy się przekonać, że mimo upływu czasu ludzkie przywary, grzechy i mroczne strony nadal pozostają takie same.

Podsumowanie recenzji

Duch Wikarego to interesująca i oryginalna ze względu na styl pozycja czytelnicza. Kryminał w starym stylu pozwalający na podróż w czasie i przestrzeni, ale także intelektualną rozrywkę w postaci rozwiązywania zagadek kryminalnych. Na koniec wspomnę o okładce. Bardzo dobrze dobrana kolorystyka, czcionka i grafika wspaniale współgrają z treścią i stylem powieści. Wprowadza nas to w jej klimat zanim jeszcze zostaniemy wciągnięci w mroczny i pełen tajemnic świat Duch Wikarego. Mam nadzieję, że już wkrótce poznamy dalsze losy ekscentrycznego Valentina Verne’a, bowiem trzeci tom cyklu w języku francuskim już jest dostępny.

Elżbieta Molęda