Książka Dobre życie. Lekcje z najdłuższego na świecie badania nad szczęściem autorstwa Roberta Waldingera i Marca Schulza w tłumaczeniu Mariusza Gądka wydana przez Wydawnictwo Znak jest wspaniałą podróżą po ludzkim życiu i poradnikiem, który pokazuje nam, co życiu jest najważniejsze.

Autorzy książki

Autorami książki Dobre życie są szef projektu Harvard Study of Adult Development czyli Harwardzkiego Badania Rozwoju Osób Dorosłych Robert Waldinger i jego zastępca Marc Schulz. Doktor Waldinger jest również profesorem psychiatrii i psychoanalitykiem, a doktor Schulz psychologiem klinicznym i psychoterapeutą. Harvard Study of Adult Development jest najdłużej na świecie prowadzonym badaniem nad dorosłym życiem ludzi. Trwa od początku lat czterdziestych XX wieku do chwili obecnej. Obejmuje bardzo różne aspekty życia jego uczestników na kolejnych jego etapach. Pierwszymi uczestnikami byli chłopcy w wieku nastoletnim mieszkający w Bostonie i studenci Harwardu. Stopniowo dołączali do nich członkowie ich rodzin i kolejne pokolenia. Projekt ten stale ewoluuje i rozrasta się. Do 724 pierwszych uczestników dołączyło ponad 1300 ich potomków. W książce są odpowiedzi na pytania: „czym jest dobre życie?” i „czym jest szczęście?”. Wysnuto je z analizy przebiegu życia uczestników harwardzkiego badania, uwzględniając też wyniki innych badań.

Kolejne rozdziały książki Dobre życie

W dziewięciu kolejnych rozdziałach Dobrego życia autorzy zwracają uwagę na kilka ważnych kwestii. Stwierdzają, że „dobre życie” nie powinno być traktowane przez ludzi jako jakiś punkt do którego dążymy. Jest to, ich zdaniem, „droga sama w sobie” wraz z wszystkimi ludźmi, którzy podążają nią wraz z nami. To właśnie relacje nawiązywane w trakcie życia nadają mu sens i prawdziwą wartość, wpływając na jego jakość i długość. Autorzy kolejno analizują relacje między małżonkami, między rodzicami a dziećmi, a także między rodzeństwem. Piszą także o ogromnej roli posiadania przyjaciół i znajomych, a także o wpływie relacji jakie ludzie utrzymują w miejscu pracy. Wszystkie stwierdzenia i wnioski poparto dowodami w postaci danych uzyskanych podczas badań.

Lekcje z najdłuższego na świecie badania nad szczęściem

Na kartach książki naukowcy przedstawiają fragmenty życia osób biorących udział w harwardzkim badaniu. Robert Waldinger i Marc Schulz podkreślają, że mimo dużych różnych między uczestnikami badania zarówno dotyczących ich pochodzenia, zamożności, osiągniętego wykształcenia i wielu innych czynników to właśnie relacje społeczne oraz ich jakość w istotny sposób wypływały na ich subiektywne poczucie życiowego szczęścia. Bardzo ważną, a wręcz kluczową rolę odgrywała tu relacja małżeńska. Podczas lektury autorzy zachęcają czytelnika do analizy swojego życia w omawianych przez nich obszarach. Przekazują także narzędzia pomoce w poprawie jakości swojego życia. Jest to między innymi Mapa Relacji. To materiały do diagnozy swoich kontaktów i relacji społecznych. Uwzględniają ich częstotliwość i jakość wraz z sugestiami jak je poprawić. Drugim narzędziem jest W.I.S.E.R. czyli model reagowania na trudne emocjonalnie sytuacje w relacjach z innymi. Jego zastosowanie pomoże unikać w takich sytuacjach reakcji natychmiastowych i odruchowych na rzecz przemyślanych i uwzględniających różnorodne uwarunkowania zachowań obu stron.

Jak poprawić jakość życia

Mimo faktu, że obaj autorzy są naukowcami, to temat został przedstawiony w sposób bardzo zrozumiały. Rozważania i analizy ilustrowane są przykładami z życia konkretnych osób, wycinkami z wypełnionych kwestionariuszy czy cytatami udzielonych odpowiedzi. To wszystko sprawia, że lektura Dobrego życia jest bardzo ciekawa i autentyczna. W wielu miejscach napotkamy fragmenty, które można odnieść do własnego życia. Autorzy, pokazując czytelnikom wpływ różnych czynników na życie uczestników badania, zachęcają do refleksji nad własnym życiem. Szczególnie warto pochylić się nad swoimi relacjami z innymi ludźmi. Relacje z ludźmi nie tylko pomagają radzić sobie z trudnościami, ale pozwalają rozwijać się podczas rozwiązywania życiowych problemów. Analiza cudzego życia może stać się dla czytelnika bodźcem do zmian w naszym własnym do czego zachęcają badacze, bo to od nas zależy, czy nasze życie jest dobre i szczęśliwe, a na zmiany nigdy nie jest za późno. Zwłaszcza, że ich efektem będzie dłuższe i zdrowsze życie.

Podsumowanie recenzji książki

Dobre życie jest cenną pozycją dla czytelnika w każdym wieku. W sposób niezwykle prosty i jasny pokazuje jak ważne są dla każdego człowieka relacje z innymi ludźmi. Autorzy uważają wręcz, że przedmiot taki jak „nawiązywanie i pielęgnowanie relacji” obok pisania, czytania i liczenia powinien być obowiązkowy podczas edukacji szkolnej. Szczególnie w czasach, kiedy bezpośrednie relacje zostają zastąpione relacjami za pośrednictwem urządzeń elektronicznych. Książkę należy moim zdaniem traktować jak swoisty poradnik umieszczając go w swojej podręcznej biblioteczce. Mamy tu bowiem gotowe recepty. Na przykład w postaci życiorysów uczestników badania i wskazań autorów jak sprawić, byśmy żyli w jak najlepszym samopoczuciu jak najdłużej. Jest to także doskonały materiał do rozmów z naszymi bliskimi i przyjaciółmi.

Elżbieta Molęda