Poradnik ADHD. Jak to ogarnąć. Sprawdzone lifehacki dla nastolatków autorstwa Soli Lazarus w tłumaczeniu Anny Klingofer-Szostakowskiej ukazał się w sierpniu bieżącego roku nakładem Wydawnictwa Znak Emotion.

Co nieco o autorce

Soli Lazarus przez ponad trzydzieści lat pracowała jako nauczycielka w londyńskiej szkole podstawowej. Jest pedagożką i specjalistką z zakresu pierwszej pomocy psychologicznej. Zapewne ze względu na osobiste przeżycia, ma dorosłego syna z ADHD, ale i doświadczenia z pracy zawodowej, bardzo bliskie są jej problemy osób z ADHD. Jej życiowym celem jest przełamywanie stereotypu ADHD i pomoc w zrozumieniu takich osób. Jest założycielką „Yellow Sun” klubu zapewniającego pomoc ludziom z taką diagnozą. W ramach klubu prowadzi podcasty, bloga i warsztaty. Jest także autorką dwóch książek. Bestsellera ADHD Is Our Superpower: The Amazing Talents and Skills of Children with ADHD oraz poradnika ADHD. Jak to ogarnąć. Sprawdzone lifehacki dla nastolatków. We wstępie autorka pisze, że poradnik zaadresowano do nastolatków z diagnozą zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z zaburzeniami uwagi (ADHD). Już na początku Soli proponuje korektę nazwy na „zespół nadpobudliwości psychoruchowej ze zróżnicowaniem uwagi”. Uzasadnia to opisem funkcjonowania mózgu osoby z ADHD.

Sprawdzone lifehacki dla nastolatków

Obserwacje i rozmowy z nastolatkami z ADHD oraz osobami z ich otoczenia pokazują, że nietypowe funkcjonowanie mózgu przeszkadza osobom z ADHD w codziennym funkcjonowaniu. Dlatego też głównym celem książki ADHD. Jak to ogarnąć jest przedstawienie nastolatkom lifehacków, które mają im to ułatwić. Soli Lazarus wyodrębniła 14 obszarów, w których najczęściej takie trudności występują. Każdemu z nich poświęcono odrębny rozdział. Są to: szkoła i odrabianie lekcji, organizacja czasu, utrzymanie porządku, wykonywanie zadań, relacje w rodzinie, emocje. Ponadto ryzykowne zachowania, utrzymywanie przyjaźni, jedzenie, sen, ekrany, pieniądze i higiena. Każdy z tych rozdziałów napisano według stałego schematu: wstęp, „szybkie wygrane” oraz wypowiedzi nastolatków zgrupowane w czterech obszarach. Zamieszczenie wypowiedzi nastolatków wynika z podkreślanego przez autorkę stwierdzenia, że ważnym elementem poprawy funkcjonowania nastolatka odgrywa jasne komunikowanie przez niego swoich potrzeb. Otoczenie powinno mieć świadomość czym jest ADHD, jak funkcjonuje taka osoba, jakie ma ograniczenia i czego potrzebuje.

Poradnik napisany przystępnym językiem

Zaletą poradnika ADHD. Jak to ogarnąć są krótkie rozdziały, nie przeładowane treścią. Ponadto informacje podano przy użyciu prostego, zrozumiałego języka, bez używania naukowego słownictwa, z wykorzystaniem języka jakim posługuje się młodzież. Teoria jest zapisana często w przystępnej formie graficznej – w punktach i zróżnicowaną czcionką. Dla osób z problemami w czytaniu długiego tekstu taki przekaz treści jest zdecydowanie bardziej zrozumiały. W całym poradniku zastosowanie żółtego tła dla tekstu i dużej, przyciągającej wzrok czcionki w tytułach i nagłówkach jest bardzo korzystne. Podobnie jak stosowanie grafiki i infografik. Soli Lazarus zastosowała w poradniku dużo koloru żółtego. Zapewne nawiązała do nazwy prowadzonego przez siebie klubu „Yellow Sun”, który zapewnia pomoc i wsparcie ludziom z ADHD.

Lifehacki dla dzieci i ich rodziców

Mimo powyższych niezaprzeczalnych zalet poradnika, miałabym do niego kilka uwag. Moim zdaniem niektóre sformułowania w części „szybkie wygrane” są zbyt skrótowe i bez przykładów. Przykładowo na stronie 51 mamy zapis „Używaj karteczek samoprzylepnych jako przypominajek”. Bardziej czytelny byłyby zapis „Używaj jako przypominajek karteczek samoprzylepnych w żywych kolorach przyklejając je w miejscach, gdzie na pewno zostaną zauważone”. Mimo, że bardzo ciekawym zabiegiem jest przytaczanie wypowiedzi samych nastolatków. Ale mam wątpliwości czy czytające je nastolatek będzie potrafił przekształcić tę wypowiedź do stworzenia lifehacka, czy tylko przytaknie – „też tak mam”. Te treści są, według mnie, o wiele bardziej przydatne dla rodziców takiego nastolatka. Wskazują one rodzicowi zachowanie, z jakim jego dziecko ma trudności. Jeszcze bardziej widoczne jest to w kolejnych grupach wypowiedzi zatytułowanych „co pomaga” i „unikaj, unikaj, unikaj”. Zawarte tam hasła, moim zdaniem, są także bardziej wskazaniami dla rodziców niż nastolatków.

Inspiracja do tworzenia własnych pomysłów

Na końcu poradnika ADHD. Jak to ogarnąć pod kodem QR udostępniono praktyczne szablony, schematy pomocne w organizacji niektórych czynności. To na przykład plan nauki, plan oszczędzania czy plan posiłków. Co więcej, jest tu także kilka słów skierowanych przez autorkę do rodziców i nauczycieli nastolatków z ADHD. To bardzo pomocne, ale brakowało mi przy niektórych szablonach instrukcji korzystania z nich. Niektórzy czytelnicy mogą odczuwać także niedosyt dotyczący ilości lifehacków przytoczonych przez autorkę. Myślę, że propozycje Soli Lazarus można wykorzystać jako inspirację do tworzenia własnych pomysłów.

Podsumowanie recenzji

Podsumowując, poradnik ADHD. Jak to ogarnąć, mimo kilku drobnych mankamentów, ma liczne walory edukacyjne i wspierające. Jest źródłem wielu przydatnych wiadomości o trudnościach nastolatków, w którym odnajdą oni swoje problemy. To także pomoc do lepszego zrozumienia nastolatków z ADHD przez ich rodziców i nauczycieli. Propozycje autorki mogą być punktem wyjścia do rozmowy z takimi nastolatkami w celu opracowania wskazań do lepszego funkcjonowania konkretnej osoby i lepszego jej porozumienia z otoczeniem. Na pewno autorka nie wyczerpuje tematu i pomysłów, sugestii pomocnych w codziennym funkcjonowaniu nastolatka z ADHD. Do książki można wielokrotnie powracać w celu skorzystania z zawartych w niej wskazówek odnoście konkretnego obszaru funkcjonowania. Będzie pomocą zarówno dla tych, którzy od niedawna mają diagnozę, jak i dla tych, którzy ciągle uczą się jak pomóc sobie i innym w efektywniejszym działaniu na co dzień.

Słowem zakończenia

Mimo, że autorka pisze, że kieruje ją do nastolatków z diagnozą ADHD to moim zdaniem analiza treści pokazuje, że w równym stopniu mogą skorzystać z niej również rodzice nastolatków z tą diagnozą. Dlatego też polecam lekturę poradnika ADHD. Jak to ogarnąć nie tylko nastolatkom z ADHD, ale także ich rodzicom jako jedną z pozycji, które zawiera wskazówki służące radzeniu sobie z wyzwaniami dnia codziennego.

Elżbieta Molęda